Początki popkultury w Polsce z perspektywy transmedialnej

Początki popkultury w Polsce z perspektywy transmedialnejanna.augustyniakśr., 16/03/2022 - 17:46 Kod CSS i JS */

W ciągu ostatnich trzydziestu lat w światowym obiegu naukowym pojawiło się wiele monografii poświęconych odczytaniu kulturowego wymiaru wczesnego kina, wysokonakładowej prasy ilustrowanej przełomu XIX i XX w., domów towarowych, literatury sensacyjnej, miejskiej ikonosfery czy parków rozrywki. Przyglądanie się im pozwala nie tylko poznać historię mediów masowych, ale również pokazuje kulturowy wymiar modernizacji. W rodzimej refleksji niewiele powstaje jednak nowych ujęć polskiej kultury popularnej sprzed 1989 r., co skutkuje powracającymi w opracowaniach odwołaniami do historii kultury popularnej w Europie Zachodniej i USA. Trudno jednak pisać historię polskiej popkultury bez bazowania na rodzimych materiałach i bez uwzględniającej lokalny kontekst refleksji teoretycznej.

Fot. Michał Łepecki. Wnętrza do sesji udostępnił Fotoplastikon Warszawski, oddział Muzeum Powstania Warszawskiego.Celem badań podjętych w ramach projektu „Historia kultury popularnej w Polsce w I poł. XX wieku z perspektywy transmedialnej” było zgromadzenie i dalsze udostępnienie materiałów dla teoretycznej rewizji popularnych zjawisk polskiej kultury pierwszej połowy XX w., wypracowanie perspektywy pozwalającej zastosować wobec nich współczesny aparat badawczy, ale też przypomnienie o polskiej tradycji kulturoznawczej refleksji nad popkulturą. W projekcie przyjęta została perspektywa transmedialna, pozwalająca pokazać zależności pomiędzy treściami krążącymi w różnych mediach, a zarazem pozwalająca wpisać zjawiska ówczesnej popkultury w kontekst przemian cywilizacyjnych. Oznacza to odejście od tradycyjnych, utartych konceptualizacji ufundowanych na podziale na to, co „wysokie” i to, co „niskie”, skoncentrowanych na wycinku kultury popularnej dającym się wpisać w pole badawcze tradycyjnych dyscyplin (np. badania literatury czy filmu), tudzież traktujących kulturę w oderwaniu od innych obszarów rzeczywistości społecznej. Taka perspektywa pozwala też na prowadzenie badań porównawczych z dobrze już opisanymi kulturami innych obszarów europejskich.

Projekt został zrealizowany przez Uniwersytet SWPS w partnerstwie z badaczkami i badaczami z Uniwersytetu Łódzkiego oraz Uniwersytetu Warszawskiego. Partnerem technologicznym przedsięwzięcia było Centrum Cyfrowe. Zespół tworzyli dr hab. Mirosław Filiciak − kierownik projektu i dr Łukasz Biskupski z Uniwersytetu SWPS, dr Justyna Jaworska i dr Piotr Morawski z Uniwersytetu Warszawskiego oraz dr Piotr Olkusz, dr Michał Pabiś-Orzeszyna, dr Monika Wąsik i mgr Monika Rawska z Uniwersytetu Łódzkiego.

Photo by Michał Łepecki. The photo shoot was organized at Fotoplastikon Warszawski, branch of the Warsaw Uprising MuseumW ramach projektu odbyły się międzynarodowe warsztaty „Transmediality in Modern Popular Culture”, realizowane podczas kongresu NECS – European Network for Cinema and Media Studies 2015. Odbyło się także sympozjum „POP-PL Kultura popularna w Polsce do 1939 roku”. Będące pokłosiem tych wydarzeń teksty polskich i zagranicznych ekspertów trafiły do dwóch wydań tematycznych kulturoznawczego kwartalnika „Kultura popularna”, publikowanego w otwartym dostępie. Oprócz strony projektu, na serwerze Uniwersytetu SWPS uruchomione zostały ogólnodostępne archiwa: baza „Papierowi bandyci”, zawierająca bibliografię polskiej powieści poszytowej i zeszytowej wydanej przed II wojną światową, baza ze skanami wszystkich wydań dwutygodnika artystycznego „Organ”, publikowanego na ziemiach polskich w latach 1910-1915, jak również baza źródeł „Srebrny ekran” poświęcona kulturze filmowej dwudziestolecia międzywojennego w Polsce. Opublikowano trzy książki: autorską monografię Łukasza Biskupskiego Kinofilia zaangażowana. Stowarzyszenie miłośników filmu artystycznego „Start” i upowszechnianie kultury filmowej w latach 30 XX w., zbiór Papierowi bandyci. Wypisy z polskojęzycznych powieści obiegu brukowego do 1939 r. pod red. Łukasza Biskupskiego i Moniki Rawskiej oraz antologię tekstów źródłowych Teatry dla masowej publiczności pod redakcją Piotra Olkusza i Moniki Wąsik. Przyznane zostały też nagrody dla najlepszej pracy magisterskiej i licencjackiej poświęconej polskiej kulturze popularnej okresu międzywojnia.

Tytuł projektu - pełny Historia kultury popularnej w Polsce w I poł. XX wieku z perspektywy transmedialnej Projekt - grupa nauk HS Projekt - panel HS2 Konkurs - typ konkursu SONATA BIS Konkurs - nazwa i edycja SONATA BIS 2 Konkurs - data ogłoszenia konkurs 15 września 2012 r. Kierownik - imię i nazwisko Dr hab. Mirosław Filiciak Kierownik - jednostka SWPS Uniwersytet Humanistycznospołeczny w Warszawie Kierownik - dodatkowe informacje

Kulturoznawca, dziekan Wydziału Nauk Humanistycznych i Społecznych Uniwersytetu SWPS. Zajmuje się relacjami pomiędzy mediami a praktykami kulturowymi, teorią studiów kulturowych oraz archeologią mediów. Kierował licznymi projektami badawczymi, takimi jak „Młodzi i media”, „Tajni kulturalni” czy „Obiegi kultury”. Autor książek: „Wirtualny plac zabaw. Gry sieciowe i przemiany kultury współczesnej” (2006), „Media, wersja beta” (2014) oraz wspólnie z Alkiem Tarkowskim „Dwa zero. Alfabet nowej kultury i inne teksty” (2015).

Kierownik - zdjęcie Projekt - zdjęcie główne Projekt - zdjęcie główne TOP 55%